Presidenti i SHBA Joe Biden ka njoftuar një marrëveshje armëpushimi për t’i dhënë fund luftimeve 13 mujore midis Izraelit dhe Hezbollahut, milicisë libaneze të mbështetur nga Irani.
Në një deklaratë të përbashkët, SHBA dhe Franca thanë se marrëveshja do të pushonte luftimet në Liban dhe do të “siguronte Izraelin nga kërcënimi i Hezbollahut dhe organizatave të tjera terroriste”.
Kjo është ajo që ne dimë për marrëveshjen e armëpushimit nga njoftimet zyrtare dhe raportet e mediave.
Armëpushimi është menduar të jetë i përhershëm
Presidenti i SHBA Joe Biden u tha gazetarëve se marrëveshja ishte “projektuar për të qenë një armëpushim i përhershëm”.
Sipas kushteve të armëpushimit, mbi 60 ditë Hezbollah do të largojë luftëtarët dhe armët e tij nga zona midis Linjës Blu – kufiri jozyrtar midis Libanit dhe Izraelit – dhe lumit Litani, rreth 30 km në veri.
Sipas një zyrtari të lartë amerikan, luftëtarët e Hezbollahut do të zëvendësohen nga forcat e ushtrisë libaneze në atë zonë, të cilat do të sigurojnë heqjen e infrastrukturës ose armatimit dhe se ajo nuk mund të rindërtohet.
Gjatë të njëjtave 60 ditë, Izraeli gradualisht do të tërheqë forcat dhe civilët e tij të mbetur, tha Biden, duke shtuar se kjo do t’u mundësonte civilëve në të dy anët e kufirit të kthehen në shtëpitë e tyre.
5000 trupa libaneze do të zëvendësojnë Hezbollahun
Ushtria libaneze pritet të vendosë 5,000 trupa në jug sipas marrëveshjes, sipas një zyrtari amerikan.
Megjithatë, mbeten pyetje në lidhje me rolin e tyre në zbatimin e armëpushimit dhe nëse ata do të përballeshin me Hezbollahun nëse do të ishte e nevojshme, gjë që do të kishte potencialin për të përkeqësuar tensionet në një vend ku ndarjet sektare janë të thella.
Ushtria libaneze ka thënë gjithashtu se nuk ka burime, para, fuqi punëtore dhe pajisje, për të përmbushur detyrimet e saj sipas marrëveshjes, megjithëse kjo mund të lehtësohet nga kontributet e disa prej aleatëve ndërkombëtarë të Libanit.
Por shumë zyrtarë perëndimorë thonë se Hezbollahu është dobësuar dhe se ky është momenti që qeveria libaneze të rivendosë kontrollin mbi të gjithë territorin e vendit.
SHBA dhe Franca do të monitorojnë zbatimin
Marrëveshja kryesisht ndjek rezolutën 1701 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, e cila i dha fund luftës së vitit 2006 midis Izraelit dhe Hezbollahut.
Sipas rezolutës 1701, zonat në jug të Litanit duhet të jenë të lira nga çdo personel i armatosur ose armë, përveç atyre të shtetit libanez dhe forcës paqeruajtëse të OKB-së (Unifil).
Por të dyja palët pretenduan shkelje të rezolutës.
Izraeli thotë se Hezbollahut iu lejua të ndërtonte infrastrukturë të gjerë në zonë, ndërsa Libani thotë se shkeljet e Izraelit përfshinin fluturime ushtarake mbi territorin e tij.
Këtë herë, SHBA dhe Franca do t’i bashkohen mekanizmit ekzistues trepalësh, i cili përfshin Unifil, Libanin dhe Izraelin, të cilët do të ngarkohen me monitorimin e shkeljeve, tha zyrtari i lartë amerikan.
“Nuk do të ketë trupa luftarake amerikane në zonë, por do të ketë mbështetje ushtarake për Forcat e Armatosura libaneze, siç kemi bërë në të kaluarën. Por në këtë rast, do të bëhet përgjithësish me ushtrinë libaneze dhe në në bashkëpunim edhe me ushtrinë franceze”, tha zyrtari.
Duke aluduar në shqetësimet izraelite, Biden tha: “Infrastruktura terroriste e Hezbollahut në Libanin jugor nuk do të lejohet të rindërtohet”.
Izraeli pretendon të drejtën për t’iu përgjigjur shkeljeve
Kryeministri Netanyahu tha se Izraeli do të “ruajë lirinë e plotë të veprimit ushtarak” në Liban “me mirëkuptimin e plotë të Shteteve të Bashkuara”.
“Nëse Hezbollahu shkel marrëveshjen dhe përpiqet të armatoset, ne do të sulmojmë. Nëse përpiqet të rindërtojë infrastrukturën terroriste pranë kufirit, ne do të sulmojmë. Nëse lëshon një raketë, nëse gërmon një tunel, nëse sjell një kamion që mban raketa, ne do të sulmojmë,” pohoi ai.
Biden e mbështeti këtë pikëpamje, duke u thënë gazetarëve: “Nëse Hezbollahu ose dikush tjetër thyen marrëveshjen dhe përbën një kërcënim të drejtpërdrejtë për Izraelin, atëherë Izraeli ruan të drejtën për vetëmbrojtje në përputhje me ligjin ndërkombëtar”.
Por ai tha gjithashtu se marrëveshja ruan sovranitetin e Libanit.
Kërkesa izraelite për të drejtën për të kundërpërgjigjur nuk besohet të jetë pjesë e marrëveshjes së armëpushimit, sepse ajo u refuzua nga Libani. Për të kapërcyer këtë çështje, raportet e mediave kishin sugjeruar se SHBA do të lëshonte një letër që mbështeste të drejtën e Izraelit për të vepruar.
BBC, përshtati në shqip ©LAPSI.AL
The post Çfarë dimë për marrëveshjen e armëpushimit Izrael-Hezbollah appeared first on Lapsi.al.